Kędzierzyn-Koźle, położone na południu Polski, jest miastem o bogatej i złożonej historii. Wśród wielu śladów przeszłości, które kształtują jego tożsamość, wyróżnia się Synagoga przy ulicy 24 Kwietnia. Choć dziś jej nie ma, jej pamięć wciąż żyje w sercach mieszkańców i stanowi ważny element dziedzictwa kulturowego miasta. Synagoga była nie tylko miejscem modlitwy i spotkań społeczności żydowskiej, ale także symbolem wielokulturowości i otwartości miasta.
Historia świątyni
Początki idei budowy synagogi w Kędzierzynie-Koźlu sięgają sierpnia 1869 roku, kiedy to społeczność żydowska miasta podjęła pierwsze kroki w kierunku realizacji tego przedsięwzięcia. Po kilku latach przygotowań, w maju 1882 roku, rozpoczęły się prace budowlane. Proces ten nie był prosty, wymagał zgromadzenia odpowiednich funduszy, uzyskania pozwolenia królewskiego oraz zaangażowania lokalnych rzemieślników i budowniczych. Uroczyste otwarcie i poświęcenie miało miejsce 10 września 1884 roku, a koszt całego przedsięwzięcia wyniósł 52 tysiące marek.
Architektonicznie, synagoga była wzniesiona w stylu neoromańskim, który był popularny w tamtym okresie. Jej charakterystycznym elementem była miedziana kopuła na ośmiobocznej wieży. Stylizowane okna i trójkątny portal z inskrypcją „TA BRAMA WIDZIE DO BOGA” dodawały jej wyjątkowego charakteru. Wnętrze synagogi było równie imponujące, z bogato zdobionym Aron ha-kodesz i miejscem dla chóru.
Noc Kryształowa i zniszczenie Synagogi
Noc Kryształowa, która miała miejsce w nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku, była jednym z najbardziej tragicznych wydarzeń w historii społeczności żydowskiej w Niemczech i okupowanych terytoriach, w tym w Kędzierzynie-Koźlu. W ciągu tej jednej nocy, hitlerowcy zniszczyli i spalili setki synagog, w tym tę w Kędzierzynie-Koźlu. Akty te były częścią szerszej kampanii przemocy i prześladowań wobec Żydów.
Synagoga w Kędzierzynie-Koźlu, która przez lata była miejscem modlitwy, nauki i spotkań społeczności żydowskiej, została spalona i zniszczona. Wielu mieszkańców miasta byli świadkami tych tragicznych wydarzeń i pamiętają ogień, który pochłonął ten piękny obiekt. Noc Kryształowa stała się symbolem cierpienia i straty dla społeczności żydowskiej w Kędzierzynie-Koźlu, a zniszczenie synagogi było jednym z najbardziej bolesnych przejawów tej tragedii.
Obecny stan i pamięć
Po tragicznych wydarzeniach Nocy Kryształowej, teren, na którym stała synagoga, przez lata pozostawał opuszczony. Współczesnie, w miejscu, gdzie niegdyś dumnie wznosiła się synagoga, znajduje się rejonowa przychodnia lekarska. Chociaż budynek synagogi nie przetrwał, jego obecność jest wciąż odczuwalna w sercach wielu mieszkańców miasta.
W Kędzierzynie-Koźlu podejmowane są różne inicjatywy mające na celu upamiętnienie synagogi i jej znaczenia dla społeczności żydowskiej. Tablice pamiątkowe, wydarzenia kulturalne i edukacyjne oraz opowieści starszych mieszkańców miasta przypominają o bogatej historii i kulturowym dziedzictwie, które synagoga reprezentowała.
Synagoga: Zapomniana część tożsamości miasta
Synagoga w Kędzierzynie-Koźlu, choć nie istnieje już jako budynek, pozostaje ważnym symbolem dziedzictwa kulturowego i historycznego miasta. Jej historia, od chwil jej powstania, przez tragiczne wydarzenia Nocy Kryształowej, aż po współczesne działania upamiętniające, stanowi ważną część tożsamości Kędzierzyna-Koźlu. Dbając o pamięć o miejscach takich jak Synagoga, przypominamy sobie o ważności szanowania historii, kultury i różnorodności, które kształtują naszą wspólnotę.
